Podgrzybek brunatny

Podgrzybek brunatny (Xerocomus badius) to gatunek jadalnego grzyba z rodziny borowikowatych, jeden z najczęściej zbieranych grzybów jadalnych. To grzyb o łagodnym, wyśmienitym smaku. Świetnie nadaje się do suszenia i przetworów.

Występowanie i środowisko PL

Rośnie w lasach iglastych i rzadziej w liściastych.

Tryb życia i zachowanie

Owocniki pojawiają się od czerwca do listopada.

Morfologia i anatomia

Kapelusz ma 3-15 cm średnicy. Trzon ma 5-10 cm wysokości.

Kapelusz na początku ma ciemniejszą, brązową barwę, kształt półkulisty, potem wypukły o kasztanowo-brązowej, aksamitnej skórce. Z wiekiem staje się rozpostarty.

Rurki i pory żółtawe, starsze osobniki zielonożółtawe. Pod naciskiem zmieniają barwę na niebieskawą.

Miąższ jest białawy, żółtawy, pod wpływem dotyku staje się niebieskawy.

Trzon cylindryczny, żółtawy z podłużnymi, brązowymi włóknami, o zaostrzonej podstawie. Nie ma siateczki.

Podobne gatunki

Trudny do pomylenia z innymi gatunkami.

Porównanie gatunków podobnych

Różne gatunki można ze sobą pomylić, a pomyłka może być tragiczna w skutkach. Dzięki naszej porównywarce łatwiej można stwierdzić jak wygląda dany grzyb w zestawieniu z podobnymi gatunkami, nauczuć się jak rozpoznać właśniwy gatunek i jak odróżnić go od innego. Są tu ujęte tylko wybrane cechy gatunkowe. Zestawienie ma charakter poglądowy. Nic nie zastąpi doświadczenia w zbieraniu grzybów.

Podgrzybek brunatny
Xerocomus badius

Smak: brak danych

Zapach: brak danych

Zdatność: jadalny

Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste

Kształt: grzyb rurkowy

Tryb życia: grzyb mikoryzowy

Czas występowania

VI VII VII IX X XI

Inne cechy

Kapelusz na brązową barwę. Rurki i pory żółtawe, starsze osobniki zielonożółtawe.

Goryczak żółciowy
Tylopilus felleus

Smak: gorzki

Zapach: brak danych

Zdatność: niejadalny

Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste

Kształt: grzyb rurkowy

Tryb życia: grzyb mikoryzowy

Czas występowania

VI VII VII IX X

Inne cechy

Rurki i pory są białawe lub różowawe (u starszych owocników) i nigdy nie są żółte. Rurki brązowieją po nacisku.

Borowik szlachetny
Boletus edulis

Smak: orzechowy

Zapach: brak danych

Zdatność: jadalny

Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste

Kształt: grzyb rurkowy

Tryb życia: grzyb mikoryzowy

Czas występowania

VII VII IX X XI

Inne cechy

Trzon ma barwę białą i brązową. W części górnej widoczna drobna, jasna siateczka.

Rozmnażanie

Zarodniki brązowe.

Ochrona i zagrożenia

To często spotykany grzyb.

Ciekawostki

Po katastrofie w Czarnobylu w niektórych miejscach w Polsce podgrzybki mogą być radioaktywne. Oprócz radioaktywnych pierwiastków gromadzi także metale ciężkie.

Grzyb ten czasem jest nazywany czarnym łepkiem.

Cechy

Środowsko

lasy iglaste
lasy liściaste

Jadalność

gatunek jadalny

Inne cechy

grzyb mikoryzowy

Ostrzeżenie

Zbieranie grzybów wymaga ich dobrej znajomości i dużego doświadczenia w ich zbieraniu. Każdego roku w wyniku złej identyfikacji gatunków grzybów umiera sporo ludzi w Polsce. Nie zbieraj i nie jedz grzybów, których nie znasz lub co do których masz jakiekolwiek wątpliwości. Pamiętaj, że często gatunki jadalne i trujące są do siebie bardzo podobne, szczególnie w przypadku młodych owocników. Często identyfikacja tylko na podstawie zdjęcia może być nieco myląca. Przy identyfikacji gatunku trzeba uwzlędniać wiele czynników, a więc atlas grzybów może jedynie wspierać grzybiarza w identyfikacji gatunku, nie może jednak zastąpić doświadczenia i zdrowego rozsądku. Właściciel strony nie bierze odpowiedzialności za zbieranie i spożywanie grzybów przez użytkowników serwisu.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
					●	●	●	●	●	●		W lasach pojawiają się podgrzybki brunatne.

Pokrewne gatunki grzybów

Jak postępować przy zatruciu grzybami?

Zatrucie grzybami może bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia. Jak postępować w takim przypadku? Jak udzielić choremu pomocy?

Grzyby pod ochroną

W Polsce 54 gatunków grzybów wielkoowocnikowych podlega ochronie ścisłej, wraz z grzybami zlichenizowanymi (porosty) to 232 gatunki. Ochrona gatunkowa częściowa obejmuje 63 (90 z porostami) gatunków grzybów.

Grzyby marynowane w occie

Grzybki marynowane w occie to doskonały sposób na zachowanie smaku grzybów na długi czas. Marynowanie w occie nadaje grzybom specyficzny smak. Stają się doskonałą przekąską i dodatkiem do innych potraw.

Jak suszyć grzyby?

Suszenie grzybów to jeden ze sposobów ich konserwowania, bardzo popularny wśród grzybiarzy. Suszenie nadaje grzybom nie tylko trwałość, ale dodaje im także aromatu i nie pozbawia ich przy tym wartości odżywczych.

Jak zbierać grzyby?

Czy przy grzybobraniu należy się kierować jakimiś zasadami? Czy wykręcać grzyby, czy też ścinać je nożykiem? Używać kosza czy reklamówki? Oto garść porad dla grzybiarzy.

Mikoryza

Mikoryza jest to zjawisko współżycia grzybów z korzeniami, a nawet nasionami roślin naczyniowych.

Gdzie na grzyby? Występowanie i mapa grzybów

Gdzie się najlepiej wybrać na grzyby? Kiedy? W jakiej części Polski szukać? Nie wystarczy się wybrać zwyczajnie do lasu. Trzeba wiedzieć jeszcze kiedy i gdzie.

Grzyby trujące

Grzyby mogą zabić. Najgroźniejsze są muchomory, a wśród nich muchomor sromotnikowy i jadowity. dlatego zbieranie grzybów jest dla ludzi odpowiedzialnych.

Grzyby jadalne

Grzyby spożywa się od niepamiętnych czasów. Są elementem składowym wielu przepisów. Są zwykle dodatkiem do potraw, przyprawą, która nadaje specyficzny smak i zapach sosom, jajecznicy, bigosowi, sałatkom.

Przepisy kucharskie

Przepis na sos grzybowy

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich – Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
Hans E.Laux – Atlas grzybów jadalnych i trujących, ISBN 978-83-7773-304-2, RM 2014
Markus Fluck – Atlas grzybów - oznaczanie zbiór użytkowanie, 978-83-7175-858-4, Delta 2015